Simitlerin ortası neden delik sebebi açıklandı

Simit sokak köşelerinde sabahın erken saatlerinde çıtır sesiyle duyurur kendini. Çayın yanında sessizce yerini alır, açlığımızı bastırır, çocukluğumuzun okul önleriyle, vapur yolculuklarıyla bütünleşir. Peki hiç düşündünüz mü, neden simit hep yuvarlak ve ortası delik? Bu şeklin ardında sadece pratiklik değil, yüzyılları aşan bir hikaye yatıyor.

Şekil mi, Sembol mü?

Simitin ortasının delik olması çoğu kişi için sadece bir pişirme tekniğidir. Yoğun hamurun ortasına ısının ulaşmasını kolaylaştırır, dışı çıtır, içi yumuşak olur. Ama bu şekil, sadece mutfakla ilgili değildir. Yuvarlak form, aynı zamanda sonsuzluğu, döngüyü ve birliği temsil eder. Tarih boyunca birçok kültürde dairesel şekillerin “uğur” getirdiğine inanılmıştır. Simit de bu inançtan nasibini almıştır.

Simitin tarihi kökenleri, Orta Çağ'da Polonya’ya göç eden Yahudi topluluklarına dayanıyor. Bu topluluklar, Hristiyan ekmeklerinden farklı olarak hem haşlanmış hem de ortası delik ekmekler üretmeye başladılar. Bu farklılık, yalnızca dini bir ayrım değil, aynı zamanda kimlik beyanıydı. Yahudi simidi, hem pişirme yöntemi hem şekliyle farklı bir kültürel aidiyet taşıyordu. Bu ekmek zamanla “bublik” ve “bagel” gibi isimlerle dünyaya yayıldı; Osmanlı coğrafyasında ise simide evrildi.

Dairesel şekil sadece işlevsel değil, aynı zamanda sembolikti. Sürekliliği, doğumu ve yeniden doğuşu simgeliyordu. Bu yüzden Ortadoğu ve Avrupa’daki birçok toplumda halka şeklinde yiyeceklerin uğur getireceğine inanılırdı. Simitin bu gelenekle birleşmesi, onu sadece bir yiyecek değil, aynı zamanda kültürel bir simge haline getirdi.

Sokak Satıcılarının Pratik Zekası

Simitlerin ortasının delik olması zamanla farklı avantajlar da sağladı. Eskiden sokak simitçileri uzun çubuklara dizerek taşırdı simitleri. Bu taşıma yöntemi, simitlerin kolayca taşınmasını, dağılmamasını ve uzun süre taze kalmasını sağlıyordu. Delik formu, bu satış biçimiyle mükemmel uyum sağlıyordu. Ancak bu uygulama, simidin tarihine sonradan dahil olan pratik bir katkıydı; delikli simit zaten daha önceden vardı.

Fırının Sırrı Ortasında Saklı

Birçok fırıncı bilir ki simit hamuru oldukça yoğundur. Kalın hamurların içi dışına göre daha zor pişer. Simidin ortasına açılan delik sayesinde fırının sıcaklığı daha homojen dağılır; böylece içi tam kıvamında, dışı çıtır çıtır olur. Bu sayede ortaya benzersiz bir doku ve lezzet çıkar. Sıradan bir halka gibi görünse de her ısırıkta yüzyılların bilgeliği gizlidir.