Sivas'ta Kangal Koyunları Daha Sağlıklı Olacak

Prof. Dr. Alparslan Coşkun’un yürütücülüğünü üstlendiği "Farklı Koyun Irklarında Oluşturulan Gebelik Toksemisine Multiomik Yaklaşım" adlı proje, TÜBİTAK 1001 programından destek almaya hak kazandı.

SCÜ Veteriner Fakültesi’nden Doç. Dr. Mehmet Buğra Kıvrak, Doç. Dr. Abdurrahman Takcı, Dr. Öğr. Üyesi Sefer Türk ve Araştırma Görevlisi Fikri Emlik’in klinik uygulamaları yürüteceği projede, moleküler analizler Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Prof. Dr. E. Mahir Korkmaz ve Prof. Dr. Mahir Budak tarafından gerçekleştirilecek.

Projeyle, Türkiye’nin değerli genetik kaynaklarından biri olan Kangal koyunu ile dünya çapında yaygın bir ırk olan Île-de-France koyunlarında gebelik toksemisinin metabolomik, transkriptomik ve miRNA düzeyindeki moleküler mekanizmaları ortaya çıkarılacak. 2012 yılında Akkaraman ırkından ayrı bir tür olarak tescillenen Kangal koyunu, özellikle İç Anadolu bölgesinde yetiştiriliyor.

Araştırma, bu iki koyun ırkında hastalığa karşı moleküler adaptasyonların karşılaştırılması yoluyla, ırka özgü biyobelirteçlerin tespit edilmesi ve hastalığın patofizyolojik süreçlerinin aydınlatılmasını hedefliyor. Böylece, hastalığın daha hızlı ve doğru teşhis edilmesine olanak sağlanacak yeni yöntemler geliştirilebilecek.

Proje aynı zamanda, yerli genetik kaynakların hastalıklara karşı direnç ya da duyarlılık mekanizmalarını anlamaya yönelik önemli bir adım olacak. Bu sayede hayvansal üretimde sürdürülebilirlik artırılacak ve hayvan sağlığı alanında kişiselleştirilmiş tıp uygulamalarına öncülük edecek özgün bir model sunulacak.

NEDEN ÖNEMLİ?

Gebelik toksemisi, koyunlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açan ve üretimi olumsuz etkileyen bir hastalık olarak biliniyor. Bu proje, hastalığın Kangal ve Île-de-France ırklarındaki farklı etkilerini moleküler düzeyde inceleyerek, hangi ırkın hastalığa karşı daha dayanıklı olduğunu ortaya koyacak. Ayrıca, geliştirilecek biyobelirteçler sayesinde hem hastalığın erken teşhisi hem de tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi mümkün olacak.

Bu çalışma, Türkiye’ye özgü Kangal koyununun genetik özelliklerini koruyarak daha sağlıklı ve verimli hayvancılığa katkı sağlarken, veterinerlik alanında da yeni tanı ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesini destekleyecek.