Sivas’ta Süneyle Mücadelede Yapay Zekâ Dönemi

Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) tarafından geliştirilen Süne Tahmin Uyarı Sistemi (STUS) kapsamına alınan 6’ncı il Sivas oldu. Sistem kapsamında, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü teknik personelleri tarafından Şarkışla ilçesinde kurulum gerçekleştirilerek veri alımına ve izlemeye başlandı.

Süne mücadelesinin daha düşük maliyetle ve daha az teknik personelle yürütülmesi amacıyla geliştirilen sistemde, modern risk yönetimi yaklaşımları esas alındı. TAGEM ve Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş birliğiyle yürütülen çalışmalarda, Avrupa sünesinin (Eurygaster maura L.) yaşam döngüsü ile iklim verileri arasındaki ilişki incelenerek yapay zekâ destekli tahmin ve uyarı sistemi geliştirildi.

STUS sayesinde süne salgınının oluşma ihtimali ve şiddeti, tahmini salgın alanları, kıymetlendirme ve nimf sürvey zamanları ile insektisit uygulama zamanı yüksek doğruluk oranlarıyla tahmin edilebiliyor. Tahmin sonuçlarına göre oluşturulan uyarılar, sistemin ana sayfası üzerinden ilgili kişi ve kurumlara iletiliyor.

Sistem ayrıca Ekonomik Zarar Eşiği Modülünü de içeriyor. İnsektisit uygulama zamanı uyarısı verildiğinde, tarlada yapılan sayım sonuçları sisteme girilerek sünenin ekonomik zarar eşiğine ulaşıp ulaşmadığı üretici tarafından görülebiliyor.

Yapay zekâ tabanlı STUS, daha önce Konya, Aksaray, Ankara, Kırşehir ve Kırıkkale illerinde başarıyla uygulanırken, Aralık 2025 itibarıyla yaygınlaştırma çalışmaları kapsamında Sivas da sisteme dâhil edildi ve veri toplama süreci başlatıldı.