Ekonomiyi doğru yönetmek için, doğru ölçmek gerekir. Hedefler belirlenir, hedefleri tutturabilmek için politikalar üretilir. Hedefler belirlenirken ekonomideki dengelerin ve istikrarın sağlanması amaçlanmalıdır. Ekonomide dengeli ya da dengesiz büyüme tercih edilebilir. Her ikisinde de doğru hedefler, doğru politikalar ve doğru araçlar kullanıldığında hedeflere ulaşılacak ve halkın refahı artırılacaktır.
Türkiye ekonomisinde büyüme hedefine ulaşmak için bir takım politikalar uygulamaya konuldu. Bunların sonucunda yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7,6 büyüme kaydedildi. Büyüme oranı yüzde 7,3'lük beklentinin üzerine çıktı. İkinci çeyrekte sanayi yüzde 7,8 büyürken, inşaat sektöründe yüzde 10,9'luk daralma görüldü. Öte yandan TÜİK’in açıkladığı, Dış Ticaret İstatistiklerine göre, Temmuz 2022 sonuçlarına göre Ocak-Temmuz döneminde ihracat %19,1, ithalat %40,7 arttı. Bu durumda dış ticaret açığı 25 milyar dolardan 62 milyar dolara yükseldi; yani %143 oranında arttı. Yılın ilk işlem gününde dolar kuru 13,44 TL iken 18,19 TL’ye, Euro kuru ise 15,26 TL’den 18,12 TL’ye yükseldi. Ocak ayında %48,60 olan enflasyon Temmuzda yaklaşık %80’e ulaşırken, üretici fiyatları ise Ocak’ta %93 iken şu anda %144 civarına çıktı.
Bu rakamlar devletin resmi kurumlarının açıkladığı verilerdir. Hal böyleyken, hedeflenen büyümeyi tutturma uğruna, kocaman bir dış açık, giderek yükselen bir enflasyon ve yüksek döviz fiyatları karşımızda duruyor. Çünkü büyük ölçüde yüksek döviz fiyatları ile ithalata dayalı bir üretim modeli içerisinde artan ihracat, ithalatı karşılayamıyor. Maliyetlerdeki artış ve üretimdeki daralma enflasyonu yükseltirken, enflasyonu düşürmek, cari açığı ve döviz fiyatlarını azaltmak ve dengelemek konusunda herhangi bir iyileşmenin olmaması, eldeki büyümenin ekonomiyi nereye kadar taşıyacağını belirsizleştiriyor.
Sonuç olarak belirlenen hedefler ve hedeflere varmada uygulanan politikalarda bir uyumsuzluk olduğu ortadadır. Esasında sorunların net olarak ortaya konularak uygulanacak politikalarda sebep sonuç ilişkilerinin önceden tahmin edilmesi ve diğer değişkenlere etkilerinin hesaba katılması gereklidir. Büyüme hedeflenirken enflasyon, işsizlik, cari açık, dış borç gibi makroekonomik hedefler hesaba katılmalıdır. Büyümeye odaklanıp istikrar ve güven esası ihmal edilirse, gerçekleşen büyüme halkın refahını artırmaktan uzak kalır.
