Dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de yaşanan gelişmeler sonucu önlenemeyen fiyat artışları, enflasyondaki yükseliş üretici ya da tüketici herkesin ortak derdi oldu. Enflasyonun günlük yaşantımıza yansıması olan hayat pahalılığını bu aralar herkes iliklerine kadar hissetmeye başladı. Bir araya gelen her 10 kişiden 8’i evine ya da işyerine gelen faturaları, ya da markette alışveriş yaparken gördüğü fiyatları konuşuyor. Hatta birbirine nerede ne ucuz, ya da daha az maliyetle nasıl yaşanır bunun taktiklerini veriyorlar.
Ekonomide bu tür dalgalanmalar zaman zaman olur. Önemli olan bu dalga boylarının yüksek olmamasıdır. Dalga boyları ister iniş olsun ister çıkış giderek artıyorsa mutlaka kontrol ve müdahale gerekir. Malın vergisi üzerinden indirim yapmak da bu müdahalelerden biridir. Bu indirim kulağa hoş geliyor. Bu sayede fiyatlar düşecek ve enflasyonun şiddeti azalacaktır. Ama bu uygulamanın, kimin cüzdanın da ne kadar faydaya sebep olacağına dair net olarak etkisini ortaya koymak gerekir. Devletin vergiden indirim yapması, alacağından vazgeçmesi demektir. Devlet tahsil edemediği bu geliri hangi yolla telafi edecek, hangi harcamadan vazgeçecek, fiyatın bu şekilde düşmesi kalıcı ve etkili olacak mı? Uygulama esnasında bunlar gibi bir takım sorular sorulmalıdır.
Satışa hazır olan mamul mal üzerinden işlem yapmak yerine, malın üretimi sürecinde ortaya çıkan maliyetleri azaltarak malın fiyatını düşürmek hem üreticiyi, hem tüketiciyi, hem de devletin gelirini koruyabilir. Yani fiyattan indirim yenine, imalattan indirim yaparak, tedbir kaynakta alınabilir. Temel üretim girdi maliyetlerinde gerçekleşen artışlar ve ithalata bağlı üretim modeli yüksek döviz kurları nedeniyle üretimi daha da pahalı hale getirir. Dolayısıyla esasında olması gereken üretimin maliyetlerini azaltıcı tedbirler alınmasıdır. Öte yandan devletin vergiden vazgeçmesi devlet gelirinin azalmasına, bu durumun karşılıksız para basma işleminin artmasına ve sonuçta yine enflasyonun yükselmesine sebep olabilir. Dolayısıyla uygulanan politikaların net etkileri uygulama öncesinde hesap edilmelidir.
Aslında sorunlar belli, çözümlerde bellidir. Birçoğu daha önce yaşanmış, öğrenilmiş sorunlardır. Ama çözüm üretme aşamasında ya bilerek ya da bilmeyerek sorunun merkezine inme yerine sorunun etrafında dolaşmak hem zaman hem kaynak israfına sebep olur. Ülkemizin zengin kaynaklarının gerçek sahibi olan vatandaşın daha bilinçli ve bilgili bir şekilde piyasa şartlarını değerlendirmesi gerekir. İster üretici olsun, ister tüketici olsun herkesin asıl gayesi önce geçimini sağlamak, sonra ülkesine olan görevini yapmaktır. Bunu da hem ürettiğinden hem de tükettiğinde vergi vererek yapar. Devletin maddi gücünün en önemli dayanağı üretimdeki artıştan kaynaklanan gelire bağlı olarak vatandaştan aldığı vergidir. Yani vatandaş ne kadar güçlü olursa, devlet ta o kadar güçlü olacaktır.
