Bir yerdeki yollarda hız kesmek için yapılan kasisler ne kadar fazla ve ne kadar yüksekse, oradaki gelişmişlik ve kalkınmışlık o kadar düşüktür. Çünkü o kasisler der ki; “burada yavaş gitmek gerekli ama siz yavaş gitmeyi beceremiyorsunuz, o nedenle biz size engel koyuyoruz”. Hatta kasislerin yüksekliği, yapılış şekli, uyarı levhasının olup olmaması da bölgede kalkınmışlığın göstergesidir. Kalkınmış bölgelerde kasis olmaz. Çünkü insanlar nasıl araç kullanacaklarını bilirler. Uyarmaya ya da bir şeyler öğretmeye ihtiyaç kalmaz.
Kaldırımlarda aynı şekildedir. Kaldırımın yüksekliği, kullanılan malzemesi, genişliği, yapılış biçimi bölgenin kalkınmışlığının en önemli göstergelerindendir. Gelişmiş bölgelerde kaldırımlar yer hizasına yakın, çok alçak olur. Hatta daha ilerisi hiç kaldırım olmaz, yaya ve araç yolu çizgilerle belirlenir. Engelli yolları gerçekten engelliler düşünülerek yapılır. Geniş olur kaldırımlar. Yeşillendirilir. Hatta yaya, yürüyüş ve bisiklet yolları ayrılmıştır. Kaldırımlar dükkanın dışına taşmış malların satış yerleri değildir. Hele hele otopark hiç değildir.
Kalkınmış yerlerde adım başı trafik lambası da olmaz. Kontrollü geçmeyi bilir araçlarını kullananlar. Böylece boşuna vakit ve enerji kaybı olmaz. Kavşaklarda araçlar birbirlerine yol vermeyi bilecek kadar zeki ve medenidir. Kalkınmış bölgelerde yeşil ışık henüz yanmışken arkadan korna sesleri de gelmez. Ya da kırmızı ışıkta bekleyen bir kadın sürücüyü bakışlarıyla rahatsız eden olmaz. Son ses müzik dinleyerek gezinen modifiyeli arabalar yolları yarış pistleri zannetmezler.
Kalkınmış yerlerde yollar temelde sağlam yapılır. Yapıldıktan hemen sonra eşilip deşilerek yamalama yapılmaz. Üzerinden henüz bir mevsim geçmeden yollarda çökükler ortaya çıkmaz. Yağmur yağdığında yolun eğikliği yüzünden biriken yağmur sularıyla kaldırımda yürüyenlere duş aldırılmaz. Ya da unutulmuş telefon kabloları, elektrik hatları yol yapıldıktan sonra akla gelmez. Pahalı olan ve dünya piyasasında belli ülkelerin elinde olan petrolden yapılan asfalt gelişigüzel kullanılarak ülkenin ithalat hesabı kabartılmaz.
Demem o ki, yol önemlidir elbette, ama daha önemlisi o yolda nasıl gidilir onu bilmektir. Memleketi kalkındıran yolların varlığı değildir sadece, o yolun yolcularıdır da.
