CEZA YARGILAMASINDA SERİ MUHAKEME USULÜ (3)

SERİ MUHAKEME USULÜNDE GÖZETİLMESİ GEREKEN TEMEL İLKELER
Ceza Muhakemesinde Seri Muhakeme Yönetmeliği´nin beşinci maddesinde, seri muhakeme usulünün uygulanmasına yönelik bazı temel ilkeler hüküm altına alınmıştır.
Bu ilkeler, ceza muhakeme usulünün uygulanması sırasında kesinlikle uyulması gereken koşulları işaret etmektedir. Bu temel ilkeler şunlardır:
Önödeme ve uzlaştırma
Seri muhakeme usulü, Önödeme ve uzlaştırma kapsamındaki suçları kapsamamaktadır. Başka bir söylemle bir suç önödeme veya uzlaşma kapsamında ise, seri muhakeme usulü uygulanmayacaktır. (Yönetmelik Madde 5/1)
Seri muhakeme usulünün uygulanması zorunluluğu
Yasa koyucu bazı durumlarda seri muhakeme usulünün uygulanmasını zorunlu tutmuştur.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu´nun 250 nci maddesinin birinci fıkrasında sayılan suçlarda kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilmesi üzerine kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği hallerde, seri muhakeme usulünün uygulanması zorunlu tutulmuştur. (Yönetmelik Madde 5/2)
Kabul şartı
Ceza muhakemesinde seri muhakeme usulünün uygulanabilmesi şüphelinin bu usulün uygulanmasını kabul etmesi şartına bağlanmıştır. Burada ayrıca iki husus ön plana çıkmaktadır.
Bunlardan birincisi şüpheli özgür iradesi ile bu usul hükümlerinin uygulanmasını kabul etmelidir.
İkincisi ise, teklifin müdafi huzurunda yapılması ve şüphelinin müdafi yardımında yararlanarak seri muhakeme usulünün uygulanmasına yönelik iradesini açıklamasıdır.
Bu nedenle şüpheli, müdafi huzurunda özgür iradesi ile bu usulün uygulanmasını kabul etmiş ise seri muhakeme usulü uygulanabilecektir. (Yönetmelik Madde 5/3)
Hüküm kuruluncaya kadar vazgeçilebilme imkânı
Yasa koyucu, her ne kadar bu usulün uygulanmasını bazı hallerde zorunlu tutmuş ise de, şüphelinin bu usulün uygulanmasına yönelik iradesini hüküm kurulması halinden önceki aşamada değiştirmesi mümkündür.
Diğer bir deyişle, şüpheli mahkeme tarafından hüküm verilmesinden önceki aşamada, seri muhakeme usulünün uygulanmasına yönelik iradesinden vazgeçebilir. (Yönetmelik Madde 5/4) Şüphelinin, seri muhakeme usulünün uygulanmasına yönelik iradesinden vazgeçmesi halinde ise, artık bu yargılama yöntemi uygulanamayacaktır. Bu durumda da genel hükümler çerçevesinde hareket edilecektir. DEVAMI YARIN