Bu yazımızda sizlerle son günlerin en önemli konularından bir tanesi olan ikametlerin oy kullanma amacı ile değiştirilmesi hususunda Seçim Kurullarına yapılan başvuruların ağırlıklı olarak red kararları ile sonuçlanması hususundaki fikirlerimi paylaşacağım.
İkamet taşınması hususu demokrasimiz adına son dönemde yaşanabilecek en vahim olaylardan bir tanesi olarak karşımıza çıkmıştır. Muhtarlık seçimleri ve muhtarlıktaki imkanların / şartların iyileşmesinin yaşanılanların en temel sebepleri arasında yer aldığını görebilmek mümkündür.
Bu hususta hukuki düzenlemenin kanun ile sağlanması ve Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı´nın genelge?ilke kararları ile değil, 24 Haziran 2018 tarihli seçimlerin akabinde TBMM´den çıkarılacak bir kanun ile geniş zaman dilimine yayılarak yapılması gerekliliği üzerinde başkaca köşe yazılarımda aylar öncesinde bu yönlü görüşlerimi de sizlerle paylaşmıştım.
Gerçek manada ikametin taşınmasını zorunlu kılan;
- Memuriyet/Tayin/Atama/Nakil gibi zorunlu ikamet götürülmesi,
- Vatandaşların gerçek manada yerleşmek niyeti ile ikametgahını Tük Medeni kanunundaki objektif ve subjektif kriterlere uygun olarak taşımak mecburiyetleri dışında oy kullanmak amacıyla taşıma hususunun önüne geçilebilmesi mümkün idi.
Tabi bu hususta bu aşamada ve gelinen noktada ne belirtsek takdir edersiniz ki çok da bir anlam ifade etmeyecektir.
Zira, mevcut durum Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı´nın 140/1 numaralı genelgesi dahilinde değerlendirmeye tabi tutulabilmekte ve genelge/ ilke kararları ile sınırlandırılmış durumdadır.
Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı´nın 140/1 numaralı genelgesinin 11. Madde hüküm uyarınca;
Muhtarlık bölgesi askı listelerinde isimleri olmakla beraber;
a) Muhtarlık bölgesinde oturmadıkları anlaşılan seçmenlerin,
b) Silahaltında bulunan er ve erbaşların,
c) Askeri öğrencilerin (yedek subay öğrencileri dâhil),
ç) Kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre kısıtlı olan seçmenlerin (4721 sayılı Kanunun 405 ve 406. maddelerine göre),
d) Taksirli suçlar dışında, kasıtlı suçlardan ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin,
e) Kasıtlı suçlardan hükümlü olduğu cezası infaz edilmekte iken ceza infaz kurumundan firar edenlerin, kayıtları, 30 Ocak 2019 Çarşamba günü saat 17.00´ye kadar SEC 003 ekranından, ilçe seçim kurulu başkanının kararı ile ilçe seçim kurulu başkanlığı tarafından uygun seçenek kullanılmak suretiyle dondurulur.
Yapılan tüm resmi başvuru ve itirazlar değerlendirmelere tabi tutulmuş, madde hükmünde belirtilmesine rağmen İlçe Seçim kurulları tarafından itirazlarda gerekçe unsuru eksik olduğu için itirazların büyük bir bölümü usuli ve şekli unsurlara aykırılık sebebi ile red edilmiştir.
Kararların örneklerini incelemekteyiz. Ancak, o zaman bugüne kadar değinilen birçok kıstas dikkate alınmamış ve özellikle kırsalda birçok yörede yaşanılan ve seçim sürecinde de yaşanacak sıkıntılar had safhada belirerek gitmeye devam edecektir.
24 haziran 2018 tarihinde yapılan seçimler baz alınarak listelerde gerçek ikamet taşıma şartları oluşmayanlar hakkında ilçe seçim kurulu başkanlıklarınca re´sen yapılacak değerlendirmeler ile başvuru reddi, oyun dondurulması ya da silinmesi iş ve işlemleri yapılarak tüm bu hayatın olağan akışına aykırı sorunların önüne geçilebilirdi. Ancak bunun için yüksek seçim kurulu genelgeleri değil de daha tahdidi ( sınırlandırıcı) olacak kanuna dayalı düzenlemeler zamanında yapılıp bunca sıkıntılı sürece girmeden her şey yasal zeminde rahatlıkla çözülebilirdi.
Bu şekli ile gelinen noktada itirazların salt şekli eksiklikler mevcuttur denilerek ilgili seçim kurullarında reddedilmesi yasal zemine, hak ve hakkaniyete uygun düşmemektedir. Günümüzde devletimizin birçok teknolojik donanımı ile bu sorunlar kısa süreli seçim kurulu itirazlarına tabi olmadan seçimlerden çok daha önceki süreçte ve geniş zaman dilimlerinde daha belirgin, daha etkin şekilde düzenlenerek bu sıkıntıların hiçbirisi gündemimizde yer almaz idi.
Devletimiz şikayet vasıtası ile değil artık bundan sonraki süreçlerde ve seçimlerde bu dönem yaşanılan sıkıntıları iyice not ederek re´sen (kendiliğinden ) yapmalı, talebe, itiraza, siyasi partilere, seçmene yada adaya bağlı değil, bizzat kendi eli ile tek tek yetkili organları vasıtası ile bunu yapanları bulmalı, idari yaptırımlar ile cezalandırmalı ve hiçbir vatandaşımız da bu yaptırımlar üzerine bir daha böyle gerçek dışı salt oy kullanma amaçlı ikamet taşımalara cesaret dahi edememelidir. Bu vesile ile İlçe, İl Seçim Kurulları ile Yüksek Seçim Kurulu Başkanlıklarınca da seçmen listeleri hazır olarak seçime gidilmeli ve sadece seçim sürecine ilişkin diğer iş ve işlemler hususunda gereken yapılmalıdır?
