ŞECERESİNİ-SOYUNU MERAK EDEN MERAKLILARA 4

Daha eski kaynaklar var mıdır, nasıl ulaşabiliriz?
Osmanlıda 15. Yüzyılın sonlarından itibaren olağanüstü vaziyetlerde halktan alınan vergilerin kaydedildiği ?Avarız Defterleri? ise bir diğer önemli kaynaktır.
Bu defterlerde vergi alınan haneler ve kişiler lakaplarıyla birlikte kaydedilmiştir. 15-18 yüzyılları kapsayan bu defterlerde kişiye ait bazı bilgiler bulmak mevcuttur.
Osmanlı; toprağa dayalı üretime sahip bir imparatorluktu, desek yalan olmaz. ?Tımar? adı verilen sistem ile hem toprak sürekli işlenmiş, boş bırakılmamış hem de araziden gelir elde eden aracılığı ile orduya asker yetiştirilmiştir.
Osmanlı´da üretim yapılan yerleşim birimlerinin (mahalle / köy) hem de bu yerlerdeki asker sayısının ve bu askerlerin adının kaydedildiği defterlere ?Tahrir Defterleri? denir.
Sivas´a ait 1455-1766 arası kaydedilmiş 15-20 kadar tahrir defteri mevcuttur. Bunlardan 2 Numaralı Sivas Tahrir Defteri bu meyandaki ilk kaynaktır. Bu kaynağa göre 1455 yılında Sivas´ta 10´u Müslüman, 7´si gayri müslim olmak üzere toplam 17 mahalle vardır.
Ayrıca kırsalda ise 171 köy, 18 mezra vardır. Bu köylerden 140´ı Müslüman, 23´ü gayrimüslim, geri kalan ise karışıktır.
1530 tarihli ?Defter-i Hakani, Defter-i Mufassal, Defter-i Rum, Muhasebe-yi Vilayet Defterleri? adıyla anılan kayıtlar da oldukça önemlidir.
Söz konusu tahrir defterleri üzerine çeşitli akademik çalışmalar yine mevcuttur.
***
Biz Sivas´a, bu mahalleye ya da bu köye nereden geldik?
Bu sual; cevabı en çok merak edilen sualdir.
Anadolu´da yaşayan Türkler´in iskânı 1071´den yakın tarihimize kadar vuku bulan bir hadisedir. İlk Türk beyliklerinden başlayan bu süre. 1980´lerdeki Balkan Göçleri´ne kadar devam etmiştir.
Sivas´a yapılan iskânlar arasında 1950´lerdeki Kafkaslar üzerinden gelen göçler ilk dikkat çeken yerleşmedir. 1912 sonrasındaki Balkan muhacirleri, tarihte 93 Harbi olarak biline 1877-78 Osmanlı Rus Harbi sonrası yapılan göçler, 1864 Çerkes Göçleri Sivas´ın nüfus yapılanmasındaki önemli faktörlerdir.
Çok daha eskiye gidilirse 16. Yüzyıldaki Türk iskânı önemlidir. Bu iskâna dair Yusuf Halaçoğlu´nun çalışmasını burada zikretmek icap eder.
1514 Turnadağ Savaşı sonrası Sivas´a yapılan Türk iskânı kayda değerdir. Bu tarihe en yakın ?1530 Tarihli Sivas ve Tokat Vivaları Haritası?daki kaza ve köy adları kıymetlidir.
Bundan önceki Sivas´a ait Türk iskânı hakkında malumat elde etmek oldukça güçtür.
15-19. yüzyıllar arası yapılan kimi göç kayıtları ?Göç Defterleri? başlığı altındaki kayıtlarda bulmak mümkündür. Ancak söz konusu göç kayıtları farklı başlıklar altında ya da farklı belgeler içerisinde kaydedildiği için bu göçlerin kayıtlarına erişmek oldukça detaylı çalışmayı gerektirir.
Meraklılara bir nebze yol göstermesi, ışık tutması dileğiyle?