Bedriye KARAHAN

Bedriye KARAHAN

Meddah Nedir?

Meddahın sözlük anlamı: “methedici, övücü, övgüde bulunan kimse” şeklindedir.
Taklitler yapıp hoş öyküler anlatarak halkı eğlendiren sanatçıya meddah denir.
Geleneksel Türk tiyatrosu içerisinde yer alan; Türk halk zekâsının ve halkın, olayları karikatürize etme gücünün büyük sanatlarından biri olan meddahlık, yüzyıllar boyu yaşamış, Türk halkı arasında çok ilgi görmüştür.
Meddahlık için tek adamlı tiyatro diyebiliriz. Meddah, tiyatronun bütün kişilerini varlığında birleştiren bir aktördür. Yüksekçe bir yerde oturarak bir öyküyü başından sonuna kadar, canlandırdığı kişileri ağız özelliklerine göre konuşturarak anlatır. Perdesi, sahnesi, elbiseleri, dekoru, kişileri bulunmayan bu tiyatronun her şeyi meddah denilen o tek adamın zekâsına, bilgisine, söz söylemedeki başarısına bağlıdır.
Meddahların çoğu, klasikleşmiş beyitlerle öykülerine başlarlar. Meddah anlatacağı öyküye geçmeden önce: “Haak dostum Haak!” diyerek çoğunlukla şu beyitle öyküye girer:
“Söyledikçe sergüzeşti verir bezme letafet,
Dinle imdi bende-i âcizden hoş bir hikâyet.”
Günümüz Türkçesi:
“Yaşadıklarını anlattıkça meclise neşe verir.
Şimdi âciz kulundan hoş bir hikâye dinle.”
Meddah kişilerin ağız özelliklerini taklit ettiği gibi hayvanların, doğanın ve cansız nesnelerin seslerini de taklit eder.
Meddahın iki aracı vardır; biri boynuna doladığı mendili, öteki de elinde tuttuğu sopasıdır. Mendille çeşitli başlıklar yapar, terini siler. Sopayı da oyunu başlatmak, seyirciyi suskunluğa çağırmak, kapıyı vurmak için ya da saz, süpürge, tüfek, at yerine kullanır.
Bitişte özür diler, oyundan çıkan sonucu (kıssa) bildirir. Daha sonra anlatacağı öykünün adını ve öyküyü nerede anlatacağını söyler.
Günümüzde meddahlıkla ilgili birkaç dağınık yazma ve taş baskısı kitap dışında fazla kaynak yoktur.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Bedriye KARAHAN Arşivi

GÜVEN

13 Mart 2025 Perşembe 10:13

HAYIRLI RAMAZANLAR

01 Mart 2025 Cumartesi 08:45

HAYIRLI RAMAZANLAR

01 Mart 2025 Cumartesi 08:45

SABAHIN NURU

23 Şubat 2025 Pazar 09:53

MİNNETAR OLMAK

17 Kasım 2024 Pazar 11:39

SEVGİSİZLİK

08 Kasım 2024 Cuma 14:35

Bugün Değilse NE ZAMAN

13 Haziran 2024 Perşembe 09:50

Hayatı ertelemeden

26 Mayıs 2024 Pazar 09:14

KENDİN İÇİN BİRŞEY YAP

24 Nisan 2024 Çarşamba 16:36

MUTLU OLMAK

22 Ocak 2024 Pazartesi 15:45