Bundan önceki yazımızda “Kamu Yararına Çalışan” derneklerden söz etmiş ve Sivas’ta faaliyet yürüten bu derneklerden bazılarının adlarını zikretmiştik. Bu yazımızda söz konusu derneklerden birisi durumundaki Türk Ocaklarından ve onun Sivas’taki faaliyetlerinden bahsedeceğiz.
Türk Ocakları, ilk kez İkinci Meşrutiyet Dönemi’nde yani Cumhuriyet öncesinde, 1912 yılında kurulmuş, Hem I. Dünya Savaşı hem de Kurtuluş Savaşı yıllarında milletimize hizmet yolunda çok önemli görevler ifa etmiş, 2022 yılı itibarıyla 110. yaşını kutlayan asırlık bir çınardır.
Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren Atatürk’ün en çok itibar ettiği sivil toplum kuruluşlarından biri olarak 2 Aralık 1924 tarihinde “Kamu Yararına Çalışır Dernek” (o zamanki ifadesiyle “Menafi-i Umumiyeye Hadim”) statüsü kazanmış ve kuruluşundan itibaren yürüttüğü faaliyetleri, bu sıfatı kazandığı günden itibaren daha yoğun olmak üzere devam etmiştir.
Konjonktürel gerekçelerle 1931 yılında kapanan Türk Ocakları, 1949 yılında yeniden faaliyete başlamış ve 15 Mayıs 1954 tarihinde tekraren “Umumî Menfaatlere Hadim”; yani “Kamu Yararına Çalışır” dernek statüsü kazanmıştır.
Türk Ocaklılar, 1912’deki kuruluş aşamasında, Nizamname (Tüzük) hazırlanması sürecinde üzerinde hassasiyetle çalıştıkları “Amaç” maddesini şu şekilde kayda geçirilmiştir:
“Cemiyetin maksadı, akvâm-ı İslamiyenin bir rükn-i mühimmi olan Türklerin millî terbiye ve ilmî, içtimaî, iktisadî seviyelerinin terakki ve ilâsıyla Türk ırk ve dilinin kemaline çalışmaktır”.
Yani, “Derneğin amacı, İslam milletlerinin önemli bir cüzü olan Türklerin millî terbiye ve bilimsel, toplumsal, ekonomik seviyelerinin ilerleme ve yükselmesiyle Türk ırk ve dilinin gelişmesine çalışmaktır”.
Zaman içinde yapılan değişikliklerden sonra tüzüğün en son hâlinde Türk Ocaklarının amacı şu cümlelerle ifade edilmektedir:
“Dernek, millî kültürün, ahlâk ve fikir hayatının geliştirilmesi, millî birliğin kuvvetlendirilmesi, toplum yapısının sağlamlaştırılması ve Türklüğün yüceltilmesi amacıyla kurulmuştur. Kısaca “Türk Milliyetçiliği” olarak da adlandırılan bu amaç, Derneğin “Millî Ülkü (mefkûre)”südür.
Kısaca söylemek gerekirse Türk Ocakları, Türk milliyetçiliğini temel alan bir dünya görüşünü benimsemiştir.
Türk Ocaklılar, Türk-İslam ülküsü çerçevesinde şekillenmiş bir milliyetçiliği benimsemiştir. Bu çerçevede Türk Ocaklıların en çok dikkat ettiği hususlardan biri, belki de birincisi, parti siyaseti yapmamaktır. Türk Ocakları, Türklüğe gönülden bağlı olmak şartıyla mensuplarının hangi siyasal partiye sempati duyduğuna, hangi partiye oy verdiğine bakmaz. Türk Ocakları, kurumsal anlamda terörizme destek verenler hariç olmak üzere, devletin ve milletin çıkarı doğrultusunda, Türkçülük prensiplerine bağlı kalmak şartıyla her partiyle işbirliği yapar, her partiye eşit mesafede durur.
Günümüzde bu temel prensipler içinde yurt içi ve yurt dışında 90’ın üzerinde şube ve temsilcilikle faaliyetlerini yürüten Türk Ocaklarının şubelerinden biri de Sivas Şubesidir.
Türk Ocaklarının Sivas’ta faaliyete başlaması 1923 yılındadır.
Dönemin Sivas Valiliği ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Gazi Mustafa Kemal arasındaki resmî yazışma belgelerinden edinilen bilgiye göre Sivas Şubesinin kuruluş tarihi, 13 Haziran 1923’tür.
O tarihten 1931’deki kapanışa kadar toplum yararına ciddî faaliyetler icra eden Türk Ocakları Sivas Şubesi, 1949 sonrasında bir süre kapalı kaldıktan sonra, 1992’de tekrar faaliyete başlamıştır.
1992’de Avukat Avni Yazıcıoğlu başkanlığındaki yöneyim kurulunun çalışmalarıyla yeniden faaliyete geçen Türk Ocakları Sivas Şubesi, ardından sırasıyla Avukat Mehmet Göktolga, Sinan Sarı, Öğr. Gör. Necip Günaydın, Avukat Ertuğrul Kuşderci, Müftülük Murakıbı Mutlu Kurt başkanlığında çalışmalarını devam ettirmiştir. 2017 yılı Ocak ayından beri de başkanlık görevini bendeniz Ahmet Bozdoğan yürütmekteyim.
Sivas Şubesi, hem 1923-1931 arasında, hem de 1990’lardan bugüne millî kültürümüzün, ahlâk ve fikir hayatımızın geliştirilmesi, millî birliğimizin kuvvetlendirilmesi, toplum yapımızın sağlamlaştırılması ve Türklüğün yüceltilmesi amacıyla birçok etkinlik gerçekleştirmiştir.
Türk Ocakları Sivas Şubesinin son on yıldaki bilimsel, kültürel ve toplumsal faaliyetlerinin sayısı 200’ün üzerindedir. Bu da Türk Ocaklarının kamu yararına ne denli önemli bir misyonu yerine getirdiğini açıkça göstermektedir.
Türk milleti iltifatını devam ettirdiği sürece, bir fikir hareketinin temsilcileri olan Türk Ocaklılar, mensubu oldukları Müslüman Türk milletine hizmet etmeye iftiharla devam edecekler.
