01Kasım 2023’te yine bu sayfalarda“Pazarcı Esnafının Tutumu ve Düşündürdükleri!..” başlıklı yazımı paylaşmıştım.

O günden bugüne ilgili ve yetkili kişiler medyada yazılanları okur, takip eder, gereğini yapar diye de düşünmedim değil!.. Ancak yanılmışım sanırım ki bir şeylerin düzelmesini hepimiz bekliyoruz hâlâ... Maalesef düzelen ya da değişen bir şey yok... Malum hiçbir olumsuz durum, durup dururken kendiliğinden düzelmez. Durumun düzelmesi için bir girişim, bir çaba olmalıdır. Ama ben yine de toplum adına umudumu yitirmeden akılların kullanılacağını ve birazda gayret sarf edilerek bir şeylerin düzeltileceğini düşünüyor, umut ediyor ve beklemeye devam ediyorum.

Yazdıklarımla pazarcı esnafını küçük düşürmek veya rencide etmek gibi bir niyetim de asla yok. Tek çabam daha dürüst davranış, sağlıklı müşteri ilişkisi, söz ve fiili hareketlerle genel ahlak kurallarına uyuluyor olması yani tezgâhın ön kısmına en iyi, kaliteli ve albenisi olan ürünleri dizip müşteri gelip alışveriş yaptığında tezgâhın arka tarafındaki ezik, çürük ve ikinci hatta üçüncü, dördüncü kalite ürünlerin poşete doldurulmaması.

Pazarlar, toplumun kültürünün bir parçasıdır ve gelişen teknolojiye rağmen geçmişten günümüze önemini koruyarak gelebilmiş geleneksel ve vazgeçilmez alışveriş mekânlarıdır.

Pazar en genel anlamıyla, esnafın kendi ürettiği ya da aracı olarak satın aldığı ürünleri, haftanın belirli günlerinde satabildiği halka açık veya kapalı alanlarda doğrudan tüketicilere hizmet sunduğu yerler olup toplum hayatında önemli bir ihtiyaca cevap vermektedir. Bu özeliği ile bir toplumun kültürel özelliklerini en iyi taşıyan pazar yerleridir. Pazar yerleri bir bakıma ülkenin özeti gibidir.

Tüketiciler ürün çeşitliğinin çok olması ve fiyatların da marketlere göre ucuz olması nedeniyle Pazar yerlerini tercih etmektedirler.

Pazarlar aslında başlangıçta köylülerin tarlalarında yetiştirdiği taze ürünleri şehirlerde satmaları için kurulmuş. Günümüzde ise bu özellikteki pazarlar amacından sapmış ve komisyonculuğa dönüşmüştür.

Bu arada Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, Esnaf, Sanatkârlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü’nün 2020 yılında “PAZARCILIK MESLEK KILAVUZU” hazırlamış olduğunu araştırmalarım sonucu gördüm.

Bu kılavuzda pazar yerlerinin kurulması ve işletilmesi, pazar yerinde bulunması gereken hizmet tesisleri ve özellikleri, pazar yeri yerleşim planı, pazar yerlerinin kuruluş günleri, satış yerlerini kullanacaklarda aranılacak şartlar, malların satışı, fiyat etiketleri, elektronik tartılar, kıyafet… diye devam eden bir hayli madde sıralanıyor.

Ayrıca belediyelerin pazar yerlerine ilişkin görev, yetki ve sorumlulukları ile idari para cezaları, faaliyetten men gibi yetkileriyle ilgili bilgilerin yer almasının dışında tüketicinin korunması hakkında paylaşımlar ve mesleğe ilişkin faydalı bilgiler yer almaktadır.

Acaba Pazarcılar Odası yetkilileri ve pazarcı esnafı “PAZARCILIK MESLEK KILAVUZU”ndan haberdar mı, haberdarsa baştan sona okumuş ve bu kılavuz doğrultusunda hizmet verilemesi gerektiğini biliyorlar mı acaba?

Çünkü Pazarcılık mesleğine başlamak isteyenlerin ve hali hazırda pazarcılık mesleğinde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârların istifade etmesi amacıyla hazırlanan “Pazarcılık Meslek Kılavuzu”nda temel olarak; mesleğin tanımı, mesleğe ilişkin bilgiler, vergi mükellefiyeti, meslek odası kaydı, faydalanabilecekleri kredi ve destekler, sosyal güvenlik işlemleri ve finansmana erişim gibi bürokratik süreçlerin yanında tüketicilere yönelik sorumlulukları ile üretici ve semt pazarlarında sebze, meyve ve bakliyat başta olmak üzere çeşitli gıda ve ihtiyaç maddelerinin ticaretini yapmak isteyenler için mesleğe ilişkin faydalı bilgiler, detaylı açıklamalar yer almaktadır.

Ayrıca Pazar Yerleri Hakkında Yönetmelik’in “Pazar yerinde bulunması gereken hizmet tesisleri ve özellikleri” Madde 6’nın 5. Bendinde “Pazar yerlerinde faaliyet gösterenler ile tüketicilerin can ve mal güvenliğini sağlanması amacıyla, pazar yerlerinin kapasitesi göz önünde bulundurularak yeterli sayı ve özellikteki güvenlik kameraları uygun alanlara yerleştirilir.” İfadesi yer almaktadır.

Pazar yerleri hakkındaki yönetmelikteki maddedeler doğrultusunda gereken düzenlemeler acaba pazarlarımızda mevcut mu?

Pazar Yerleri Hakkında Yönetmelik’in “Malların Satışı” ile ilgili 19.maddesinin alt başlıklarında “Mallar, gıda güvenilirliğine, kalite ve standardına, teknik ve hijyenik şartlara uygun olarak satışa sunulur. Hileli olarak karışık veya standartlara aykırı mal satılmaz… Çevreyi rahatsız edecek şekilde satış yapılmaz, alıcı veya tüketiciye karşı sözlü veya fiilî kötü muamelede bulunulmaz…” denilirken; “Fiyat etiketleri” ile ilgili 20 madde de “Etiketlerde, tüketicileri yanıltacak ifadelere yer verilemez. Etiketler, mürekkepli veya tükenmez kalem ile doldurulur ve etiketlerde kazıntı ve karalama yapılamaz. Etiketlerde, satış birimi olarak kilogram, adet, bağ, paket veya kutu ibareleri kullanılır. Satış birimi kullanılırken küsurata yer verilmez.” İfadeleri yer almaktadır.

Ahilik Kültürü ile yoğrulmuş, hizmette kaliteyi ilke edinen, tüketiciyi aldatmayan, haksız kazanç sağlayacak davranışlardan kaçınan, müşteri memnuniyetini gözeten, ahlakî kurallara uygun davranan “Pazarcılık Meslek Kılavuzu” ve “Pazar Yerleri Hakkında Yönetmelik” doğrultusunda hareket eden ve haksız kazanç elde etmeyen pazarcı esnafının çoğalması dileğimle…