Sivas’ın kalbi 30 yıldır bir projeyle atıyor. Adına “Kale Projesi” dediler, umut bağladılar, vizyon yüklediler. Belediye başkanları değişti ama bu proje hep gündemde kaldı. Temel Karamollaoğlu, Osman Seçilmiş, Sami Aydın, Doğan Ürgüp, Hilmi Bilgin ve son olarak Adem Uzun... Her biri projeye bir parça ekledi, kimi kağıt üzerinde, kimi kamulaştırma ile kimi de inşaata dökülmüş haliyle.

Osman Seçilmiş ile bir kimlik kazanan proje, Sami Aydın ve Doğan Ürgüp döneminde kamulaştırmalarla şekillendi. Hilmi Bilgin döneminde ilk somut adımlar atıldı. Şimdi ise Adem Uzun, geçmişin mirasını sürdürmekle meşgul. Kendisinin iyi niyetli olduğu aşikâr. Ancak iyi niyet, doğru adım atılmazsa bir şehre fayda değil zarar getirir. Adem Uzun, kalabalığa uymayı tercih ederek eline geçen büyük bir fırsatı kaçırmak üzere.

Dün düzenlenen çalıştay bunun açık göstergesi. Evet bir çalıştay yapılmalıydı ancak bu ilk adımı atacak teknik insanların yer aldığı; sade, hedefe odaklı bir masa olmalıydı. Onlarca kişinin davet edildiği, katkı sunamayacak insanların bir araya geldiği, faydadan çok gürültü çıkaran bir ortam ne yazık ki süreci daha da karmaşık hale getirdi. Kent kültürüne katkı sunacak nitelikli fikirlerin yerini, yıllarca Sivas’a hiçbir katkısı olmamış "simgesel kalabalıklar" aldı.

Projenin mimari ayağındaki yanlışlıkları defalarca dile getirdim. Bir kez daha tekrar etmekte fayda var. Projenin müellifi Emine Öğün’ün, Bodrum’daki Amanruya Otelleri projesini birebir Kale alanına taşıması affedilemez bir hata. Ne taş yapılar ne de ahşap detaylar, Sivas’ın geleneksel mimarisini yansıtıyor. Üstelik bu proje, mimar kimliği taşıyan Sami Aydın’ın onayıyla hayata geçmiş. Bu, sadece mimari bir hata değil aynı zamanda kentin kültürel kimliğine, tarihine bir ihanettir. Emine Öğün, bu proje ile yalnızca Sivas’a değil, babası Turgut Cansever’in anısına da saygısızlık etmiş, onun kemiklerini sızlatmıştır. Başta Sami Aydın olmak üzere şehrin ileri gelenleri de bu vebale ortaktır.

Bugün geldiğimiz noktada Kale Projesi bir kazanım değil, bir yük haline dönüşmüş durumda. Yapılması gerekenler aslında çok açık. Öncelikle inşaat derhal durdurulmalı ve bölge arkeolojik kazılarla titizlikle incelenmelidir. Toprağın ne sakladığını bilmeden, üzerine bina dikmek tarih bilmezliktir. “Önce proje bitsin, sonra bakarız” demek geçmişe, kültüre ve Sivas’ın ruhuna sırt dönmektir.

Bugün inşa edilen binaların, Sivas’ın turizm hedefleriyle uyumlu olması neredeyse imkânsız. Turgut Cansever’in ilk vizyonu, konut mimarisiyle kent dokusuna saygılı bir sosyal yaşam alanıydı. 2017’de Sami Aydın yönetiminde yapılan revizyonla bu anlayış terk edildi, yerine ticari kaygılarla şekillenmiş içi boş bir proje geçti. Fakat şu anki yapılar, bırakın ticari işlev görmeyi sürdürülebilir olmaktan bile uzak.

Çalıştaydan çıkacak fikirlerin sahadaki bu gerçekle örtüşmeyeceği ortada. Çünkü temel yanlış yerde duruyor. Bu haliyle Kale Projesi, gelecekte Sivas’ın merkezinde atıl binaların yer aldığı bir mimari çöplük haline gelme riski taşıyor. Umarım yanılırım. Ama bugünden tarihe not düşmek gerek. Eğer bu gidişata dur denmezse, Sivas milyonlarca liralık bir hatanın altında kalacak.

Bu noktada Adem Uzun’a çok büyük bir görev düşüyor. Geçmişte Hilmi Bilgin’e verilen hatalı ve yanlış bilgiler şimdi Adem Uzun’un dilinden de dökülüyor. Belki Adem Uzun farkında değil ancak dışardan bakan bir göz olarak, Kale Projesi ile ilgili sarf ettiği ifadelerin doğru ifadelerin doğru olmadığını biliyorum. “Bölgedeki tarihi dokunun korunması ve yaşatılması adına atılacak adımlar” deniliyor ancak proje mevcut haliyle Sivas’ın tarihinden ve kültüründen herhangi bir imge barındırmıyor.

Eğer Adem Uzun şehrül-emin ise açık bir yüreklilikle çıkıp, Sami Aydın'ın revize ettirdiği bu projenin Sivas’a bir kazanım değil bir ihanet olduğunu söylemeli. Geçmişte yapılan yanlışlardan kurtulmak için de aklıselim bir şekilde hareket etmeli, kendisine söylenilenlere kulak vermelidir. Aksi takdirde Kale Projesi Adem Uzun’un da altından kalmayacağı bir hal alacak.