Değerli Okuyucular;
Bu yazımızda son süreçte merakla beklenen ve takip edilen infaz düzenlemelerinin ihtiva ettiği değişiklikleri ana başlıklar dahilinde bilgilerinize sunuyoruz.
Çağdaş ceza infaz sisteminin temel amacı; hükümlülerin sosyalleşmesini teşvik etmek, yeniden suç işlemelerini engelleyici etkenleri güçlendirmek, üretken, kanunlara ve toplumsal kurallara saygılı ve sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumlarını kolaylaştırmak, böylelikle cezanın genel ve özel önleme etkisinin oluşmasını sağlamak ve toplumu suça karşı korumaktır.
Bunu gerçekleştirmek amacıyla TBMM Genel Kurulunda 14/4/2020 tarihinde kabul edilen Kanunla başta 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 4675 sayılı İnfaz Hâkimliği Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere toplam 11 farklı kanunda değişiklik yapılmaktadır. Kanun toplam 69 maddeden oluşmaktadır.
1-) CEZA İNFAZ KURUMLARINDA GEÇİRİLMESİ GEREKEN SÜRELER YENİDEN BELİRLENMEKTEDİR.
Koşullu salıverilme oranı kural olarak 2/3´ten yarıya indirilmektedir.
Mükerrirler ve örgütlü suçlar bakımından infaz oranı 3/4´ten 2/3´e indirilmektedir.
Uyuşturucu ticareti ve cinsel istismar suçları ile terör suçlarının 3/4 olan koşullu salıverilme oranları aynen muhafaza edilmektedir.
Bu suçların çocuklar tarafından işlenmesi halinde 2/3 olan koşullu salıverilme oranı da korunmaktadır.
Kasten öldürme, yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren kasten yaralama suçu, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar ve devlet sırlarına karşı suçlar ile işkence ve eziyet suçları bakımından da herhangi bir indirim yapılmamaktadır.
2-) DENETİMLİ SERBESTLİK UYGULAMASINDAKİ MEVCUT 1 YILLIK MAKTU UYGULAMA AYNEN MUHAFAZA EDİLMEKTEDİR.
Açık ceza infaz kurumunda bulunup da koşullu salıverilmesine 1 yıl kalan iyi halli hükümlülerin cezalarının denetimli serbestlik altında infaz edilebileceğine ilişkin hüküm aynen muhafaza edilmektedir.
Hükümlü, denetimli serbestlik uygulaması kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmez veya denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat etmez ise cezasını açık ceza infaz kurumunda infaz edecektir.
Denetimli serbestlik tedbiri uygulanmaya başlandıktan sonra hükümlü hakkında alt sınırı 1 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suçtan dolayı kamu davası açılmış ise infaz hâkimi tarafından hükümlünün açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verilebilecektir.
3. DENETİMLİ SERBESTLİK UYGULAMASINA İLİŞKİN GEÇİCİ DÜZENLEMELER YAPILMAKTADIR.
Geçici düzenleme uyarınca, özellikle terör suçları, uyuşturucu ticareti suçları, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme, yüzün sürekli değişikliğine sebebiyet veren kasten yaralama suçu ve kadına karşı şiddet suçları, işkence ve eziyet suçları ile özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç olmak üzere, 30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlarda, 1 yıllık denetimli serbestlik süresi 3 yıla çıkarılmaktadır.
30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından, terör suçları, cinsel saldırı ve istismar suçları, kasten öldürme suçları ve özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar hariç olmak üzere;
- Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında denetimli serbestlik süresi 4 yıl olarak uygulanacaktır.
- Yine maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını cezaevinde yalnız idame ettiremeyen altmışbeş yaşını bitirmiş hükümlülerin cezası, Adalet Bakanlığının belirleyeceği Devlet hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmek koşuluyla, denetimli serbestlik tedbiri altında infaz edilecektir.
30/3/2020 tarihine kadar suç işleyen çocuk hükümlülerin 15 yaşını dolduruncaya kadar cezaevinde kaldığı 1 gün 3 gün; 18 yaşını dolduruncaya kadar kaldığı 1 gün ise 2 gün sayılacaktır.
Covid-19 salgın hastalığının Ülkemizde görülmüş olması sebebiyle, açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanan hükümlüler, 31/5/2020 tarihine kadar izinli sayılacaktır. Bu süre, gerektiğinde Sağlık Bakanlığının önerisiyle her defasında iki ayı geçmemek üzere Adalet Bakanlığınca 3 kez uzatılabilecektir.
Ayrıca, terör ve örgütlü suçlar hariç olmak üzere, yapılan infaz sistemi değişikliklerine bağlı olarak kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan iyi halli bazı hükümlülerden açık ceza infaz kurumuna ayrılmasına bir yıl kalanların açık ceza infaz kurumlarına gönderilebilmesine imkan tanıyan bir düzenleme yapılmaktadır.
4. ÖZEL İNFAZ USULLERİNİN KAPSAMI GENİŞLETİLMEKTEDİR.
Hapis cezalarının hafta sonu, geceleyin veya konutta infazına ilişkin mevcut uygulamanın kapsamı genişletilmektedir. Bu usuldeki 6 aylık sınır, kasıtlı suçlar bakımından 1 yıl 6 aya, ölüme neden olma hariç taksirli suçlar bakımından ise 3 yıla çıkarılmaktadır.
Kadınlar ve yaşlılar için öngörülen konutta infaz usulünün ceza sınırı artırılmaktadır.
Çocuklar da bu usule dahil edilmektedir.
Bu kapsamda konutta infazın sınırı;
Kadın, çocuk ve 65 yaşını bitirmiş erkek hükümlüler için 1 yıl,
70 yaşını bitirmiş hükümlüler için 2 yıl,
75 yaşını bitirmiş hükümlüler için de 4 yıl olarak belirlenmektedir.