4. YARGI REFORMU PAKETİ KAPSAMINDA YAPILAN YASAL DÜZENLEME ve DEĞİŞİKLİKLER -11-

4. YARGI REFORMU PAKETİ KAPSAMINDA YAPILAN YASAL DÜZENLEME ve DEĞİŞİKLİKLER -11-

AVUKAT EYÜP DEMİRER

3 yıl önce

(10) Seri mu­ha­ke­me usu­lü­nün her­han­gi bir se­bep­le ta­mam­la­na­ma­ma­sı veya so­ruş­tur­ma­nın genel hü­küm­le­re göre so­nuç­lan­dı­rıl­ma­sı ama­cıy­la Cum­hu­ri­yet baş­sav­cı­lı­ğı­na gön­de­ril­me­si hâl­le­rin­de, şüp­he­li­nin seri mu­ha­ke­me usu­lü­nü kabul et­ti­ği­ne iliş­kin be­yan­la­rı ile bu usu­lün uy­gu­lan­ma­sı­na dair diğer bel­ge­ler, takip eden so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma iş­lem­le­rin­de delil ola­rak kul­la­nı­la­maz. (11) Suçun iş­ti­rak hâ­lin­de iş­len­me­si du­ru­mun­da şüp­he­li­ler­den bi­ri­nin bu usu­lün uy­gu­lan­ma­sı­nı kabul et­me­me­si hâ­lin­de seri mu­ha­ke­me usulü uy­gu­lan­maz. (12) Seri mu­ha­ke­me usulü, yaş kü­çük­lü­ğü ve akıl has­ta­lı­ğı ile sağır ve dil­siz­lik hâl­le­rin­de uy­gu­lan­maz. (13) Resmî mer­ci­le­re beyan edil­miş olup da so­ruş­tur­ma dos­ya­sın­da yer alan ad­res­te bu­lun­ma­ma veya yurt dı­şın­da olma ya da başka bir ne­den­le şüp­he­li­ye ula­şı­la­ma­ma­sı hâ­lin­de, seri mu­ha­ke­me usulü uy­gu­lan­maz. (14) Do­ku­zun­cu fıkra kap­sa­mın­da Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı­nın ta­le­bi doğ­rul­tu­sun­da mah­ke­me­ce ku­ru­lan hükme iti­raz edi­le­bi­lir. (15) Bu mad­de­nin uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin usul ve esas­lar Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan çı­ka­rı­lan yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir. Seri mu­ha­ke­me usulü Madde 250- (1) So­ruş­tur­ma ev­re­si so­nun­da aşa­ğı­da­ki suç­lar­la il­gi­li ola­rak kamu da­va­sı­nın açıl­ma­sı­nın er­te­len­me­si­ne karar ve­ril­me­di­ği tak­dir­de seri mu­ha­ke­me usulü uy­gu­la­nır: a) Türk Ceza Ka­nu­nun­da yer alan; 1. Hakkı ol­ma­yan yere te­ca­vüz (madde 154, ikin­ci ve üçün­cü fıkra), 2. Genel gü­ven­li­ğin kas­ten teh­li­ke­ye so­kul­ma­sı (madde 170), 3. Tra­fik gü­ven­li­ği­ni teh­li­ke­ye sokma (madde 179, ikin­ci ve üçün­cü fıkra), 4. Gü­rül­tü­ye neden olma (madde 183), 5. Pa­ra­da sah­te­ci­lik (madde 197, ikin­ci ve üçün­cü fıkra), Mühür bozma (madde 203), 7. Resmi bel­ge­nin dü­zen­len­me­sin­de yalan beyan (madde 206), 8. Kumar oy­nan­ma­sı için yer ve imkan sağ­la­ma (madde 228, bi­rin­ci fıkra), 9. Baş­ka­sı­na ait kim­lik veya kim­lik bil­gi­le­ri­nin kul­la­nıl­ma­sı (madde 268), suç­la­rı. b) 10/7/1953 ta­rih­li ve 6136 sa­yı­lı Ateş­li Si­lah­lar ve Bı­çak­lar ile Diğer Alet­ler Hak­kın­da Ka­nu­nun 13 üncü mad­de­si­nin bi­rin­ci, üçün­cü ve be­şin­ci fık­ra­la­rı ile 15 inci mad­de­si­nin bi­rin­ci, ikin­ci ve üçün­cü fık­ra­la­rın­da be­lir­ti­len suç­lar. c) 31/8/1956 ta­rih­li ve 6831 sa­yı­lı Orman Ka­nu­nu­nun 93 üncü mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da be­lir­ti­len suç. d) 13/12/1968 ta­rih­li ve 1072 sa­yı­lı Rulet, Tilt, Lan­gırt ve Ben­ze­ri Oyun Alet ve Ma­ki­na­la­rı Hak­kın­da Ka­nu­nun 2 nci mad­de­sin­de be­lir­ti­len suç. e) 24/4/1969 ta­rih­li ve 1163 sa­yı­lı Ko­ope­ra­tif­ler Ka­nu­nu­nun ek 2 nci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sı­nın (1) nu­ma­ra­lı ben­din­de be­lir­ti­len suç. (2) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı veya kol­luk gö­rev­li­le­ri, şüp­he­li­yi, seri mu­ha­ke­me usulü hak­kın­da bil­gi­len­di­rir. (3) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ta­ra­fın­dan seri mu­ha­ke­me usu­lü­nün uy­gu­lan­ma­sı şüp­he­li­ye tek­lif edi­lir ve şüp­he­li­nin mü­da­fii hu­zu­run­da tek­li­fi kabul et­me­si hâ­lin­de bu usul uy­gu­la­nır. (4) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı, Türk Ceza Ka­nu­nu­nun 61 inci mad­de­si­nin bi­rin­ci fık­ra­sın­da be­lir­ti­len hu­sus­la­rı göz önün­de bu­lun­du­ra­rak, suçun ka­nu­ni ta­nı­mın­da ön­gö­rü­len ce­za­nın alt ve üst sı­nı­rı ara­sın­da tes­pit ede­ce­ği temel ce­za­dan ve ko­şul­la­rı bu­lun­du­ğu tak­dir­de zin­cir­le­me suça iliş­kin hü­küm­ler uy­gu­lan­dık­tan sonra be­lir­le­nen ce­za­dan yarı ora­nın­da in­di­rim uy­gu­la­mak su­re­tiy­le yap­tı­rı­mı be­lir­ler. (6) Dör­dün­cü fıkra uya­rın­ca sonuç ola­rak be­lir­le­nen hapis ce­za­sı Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ta­ra­fın­dan, ko­şul­la­rı bu­lun­ma­sı hâ­lin­de Türk Ceza Ka­nu­nu­nun 50 nci mad­de­si­ne göre se­çe­nek yap­tı­rım­la­ra çev­ri­le­bi­lir veya 51 inci mad­de­si­ne göre er­te­le­ne­bi­lir Bu mad­de­ye göre be­lir­le­nen yap­tı­rım­lar hak­kın­da, Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ta­ra­fın­dan, ko­şul­la­rı bu­lun­ma­sı hâ­lin­de 231 inci madde kı­ya­sen uy­gu­la­na­bi­lir. (7) Bu madde kap­sa­mın­da yap­tı­rım uy­gu­lan­ma­sı, gü­ven­lik ted­bir­le­ri­ne iliş­kin hü­küm­le­rin uy­gu­lan­ma­sı­na engel teş­kil etmez. (8) Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı, şüp­he­li hak­kın­da seri mu­ha­ke­me usu­lü­nün uy­gu­lan­ma­sı­nı ya­zı­lı ola­rak gö­rev­li mah­ke­me­den talep eder. Talep ya­zı­sın­da; a) Şüp­he­li­nin kim­li­ği ve mü­da­fii, b) Mağ­dur veya suç­tan zarar gö­ren­le­rin kim­li­ği ile varsa ve­ki­li veya ka­nu­ni tem­sil­ci­si, c) İsnat olu­nan suç ve il­gi­li kanun mad­de­le­ri, d) İsnat olu­nan suçun iş­len­di­ği yer, tarih ve zaman di­li­mi, e) Şüp­he­li­nin tu­tuk­lu olup ol­ma­dı­ğı; tu­tuk­lan­mış ise, gö­zal­tı­na alma ve tu­tuk­la­ma ta­rih­le­ri ile bun­la­rın sü­re­le­ri, f) İsnat olu­nan suçu oluş­tu­ran olay­la­rın özeti, g) Üçün­cü fık­ra­da be­lir­ti­len şart­la­rın ger­çek­leş­ti­ği, h) Be­lir­le­nen yap­tı­rım ile be­şin­ci ve al­tın­cı fıkra uy­gu­lan­mış ise bun­la­ra iliş­kin hu­sus­lar ve gü­ven­lik ted­bir­le­ri, gös­te­ri­lir. Bu fık­ra­ya ay­kı­rı ola­rak dü­zen­len­di­ği, be­lir­le­nen yap­tı­rım­da maddi hata ya­pıl­dı­ğı, yap­tı­rım hak­kın­da 231 inci veya Türk Ceza Ka­nu­nu­nun 50 ve 51 inci mad­de­le­ri­nin uy­gu­lan­ma­sın­da ob­jek­tif ko­şul­la­rın ger­çek­leş­me­di­ği ya da tek­lif edi­len ce­za­nın ma­hi­ye­ti­ne uygun bir gü­ven­lik ted­bi­ri be­lir­til­me­di­ği an­la­şı­lan talep ya­zı­sı, ek­sik­lik­le­rin ta­mam­lan­ma­sı ama­cıy­la mah­ke­me­ce Cum­hu­ri­yet baş­sav­cı­lı­ğı­na iade edi­lir. Cum­hu­ri­yet sav­cı­sı ta­ra­fın­dan ek­sik­lik­ler ta­mam­lan­dık­tan ve ha­ta­lı nok­ta­lar dü­zel­til­dik­ten sonra talep ya­zı­sı ye­ni­den dü­zen­le­ne­rek mah­ke­me­ye gön­de­ri­lir. (9) Mah­ke­me, şüp­he­li­yi mü­da­fii hu­zu­run­da din­le­dik­ten sonra üçün­cü fık­ra­da­ki şart­la­rın ger­çek­leş­ti­ği, ey­le­min seri mu­ha­ke­me usulü kap­sa­mın­da ol­du­ğu ve dos­ya­da­ki mev­cut de­lil­le­re göre mah­kû­mi­yet dü­zel­til­dik­ten sonra talep ya­zı­sı ye­ni­den dü­zen­le­ne­rek mah­ke­me­ye gön­de­ri­lir. (9) Mah­ke­me, şüp­he­li­yi mü­da­fii hu­zu­run­da din­le­dik­ten sonra üçün­cü fık­ra­da­ki şart­la­rın ger­çek­leş­ti­ği, ey­le­min seri mu­ha­ke­me usulü kap­sa­mın­da ol­du­ğu ve dos­ya­da­ki mev­cut de­lil­le­re göre mah­kû­mi­yet ka­ra­rı ve­ril­me­si ge­rek­ti­ği ka­na­ati­ne va­rır­sa talep ya­zı­sın­da be­lir­ti­len yap­tı­rım­dan daha ağır ol­ma­mak üzere dört ila ye­din­ci fıkra hü­küm­le­ri doğ­rul­tu­sun­da hüküm kurar; aksi tak­dir­de ta­le­bi red­de­der ve so­ruş­tur­ma­nın genel hü­küm­le­re göre so­nuç­lan­dı­rıl­ma­sı ama­cıy­la dos­ya­yı Cum­hu­ri­yet baş­sav­cı­lı­ğı­na gön­de­rir. Ma­ze­ret­siz ola­rak mah­ke­me­ye gel­me­yen şüp­he­li, bu usul­den vaz­geç­miş sa­yı­lır. (10) Seri mu­ha­ke­me usu­lü­nün her­han­gi bir se­bep­le ta­mam­la­na­ma­ma­sı veya so­ruş­tur­ma­nın genel hü­küm­le­re göre so­nuç­lan­dı­rıl­ma­sı ama­cıy­la Cum­hu­ri­yet baş­sav­cı­lı­ğı­na gön­de­ril­me­si hâl­le­rin­de, şüp­he­li­nin seri mu­ha­ke­me usu­lü­nü kabul et­ti­ği­ne iliş­kin be­yan­la­rı ile bu usu­lün uy­gu­lan­ma­sı­na dair diğer bel­ge­ler, takip eden so­ruş­tur­ma ve ko­vuş­tur­ma iş­lem­le­rin­de delil ola­rak kul­la­nı­la­maz. (11) Suçun iş­ti­rak hâ­lin­de iş­len­me­si du­ru­mun­da şüp­he­li­ler­den bi­ri­nin bu usu­lün uy­gu­lan­ma­sı­nı kabul et­me­me­si hâ­lin­de seri mu­ha­ke­me usulü uy­gu­lan­maz. Seri mu­ha­ke­me usulü, bu kap­sa­ma giren bir suçun, kap­sa­ma gir­me­yen başka bir suçla bir­lik­te iş­len­miş ol­ma­sı hâ­lin­de uy­gu­lan­maz. (12) Seri mu­ha­ke­me usulü, yaş kü­çük­lü­ğü ve akıl has­ta­lı­ğı ile sağır ve dil­siz­lik hâl­le­rin­de uy­gu­lan­maz. (13) Resmî mer­ci­le­re beyan edil­miş olup da so­ruş­tur­ma dos­ya­sın­da yer alan ad­res­te bu­lun­ma­ma veya yurt dı­şın­da olma ya da başka bir ne­den­le şüp­he­li­ye ula­şı­la­ma­ma­sı hâ­lin­de, seri mu­ha­ke­me usulü uy­gu­lan­maz. (14) Do­ku­zun­cu fıkra kap­sa­mın­da mah­ke­me­ce ku­ru­lan hükme iti­raz edi­le­bi­lir. İtiraz mer­cii, iti­ra­zı üçün­cü ve do­ku­zun­cu fık­ra­lar­da­ki şart­lar yö­nün­den in­ce­ler. (15) Bu mad­de­nin uy­gu­lan­ma­sı­na iliş­kin usul ve esas­lar Ada­let Ba­kan­lı­ğı ta­ra­fın­dan çı­ka­rı­lan yö­net­me­lik­le be­lir­le­nir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI