Siyasetin doğru zeminde yürüyebilmesi, hedeflerin ve istikametin en sağlam adımlar ile atılması için özellikle liyakat, sadakat ve ehil olmak kriterleri üzerinde defaten durdum.
Hepimizde olan beklenti ve talep; yenilikçi, değişim içeren, toplumların ihtiyaçlarına çözüm üretebilen projeler, toplumları muasır medeniyetler seviyesine çıkarabilecek öngörüyü ihtiva eden kalkınma hamleleri, öncelikle samimiyet ile kalplere temas eden iyi niyetli bireyler ve yöneticiler tarafından bu manevi doygunluğun sağlanması, maddi ve fiziki açıdan da aynı zamanda görevinin kutsallığı bilincindeki ehliyet sahibi kişilerin elinden geçebilir.
Siyasi istikametlerde doğru yürünebilmesi için bu belirttiğim genel kriterler kabul görmüş ilkelerin yanında fiziki yeterliliğin de tam anlamı ile sağlanabilmesi açısından bir de bu görevlere talip olanların ikamet şartlarının değerlendirme altına alınması gerekliliği üzerinde durmanın, ikamet şartını da yasal zemine kavuşturmanın faydalı ve gerekli olacağı inancım ile bu yönlü görüşlerimi bu yazımda sizler ile paylaşmaktayım.
Şöyle ki;
Ülkemiz genelinde seçim kıstaslarını yeni yönetim modeli olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi dâhilinde değerlendirdiğimizde;
- 6271 sayılı kanun uyarınca Cumhurbaşkanının Seçimi ( Cumhurbaşkanlığı Seçim Kanunu hükümlerine tabidir. )
- 2839 sayılı kanun uyarınca Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri olan Milletvekilliği Genel Seçimleri,
- 2972 sayılı kanun uyarınca Mahalli İdareler Seçimleri ( Yerel Yönetimler olan Büyükşehir Belediye Başkanı, İl- İlçe- Belde Belediye Başkanlıkları, Belediye, İl Genel Meclisi ve Muhtarlık seçimleri ) olmak üzere 3 ana başlık altında toplayabiliriz.
Tabi tüm bu yasal düzenlemeler irdelendiğinde sadece Muhtar seçimlerinde en az 6 ay öncesinden ikamet şartı aranan tek kıstastır. Muhtarlık dışındaki diğer seçimlerde ise ikamet şartı aranmamakta olup, istikametin doğru çizilmesi ve istikrarın vatandaşın beklentilerine uygun olarak yürüyebilmesi için birçok durumda adaylar için ikamet şartı konulması da kanaatimce tartışılmalıdır.
Eğer bulunduğu bölgenin fiziki şartlarına, bölgeye ve sorunlara hakim olmayanların seçimle işbaşına gelmiş vekil, başkan olması veya bir başka görevi üstlenmesi birçok dönem sıkıntılara sebebiyet verdiği gibi, hizmetlerin aksamasına ve vatandaşın tepki göstermesinde açıkça etken olmuştur.
Zira, liyakati, sadakati, ehliyeti tartıştığımız gibi aynı zamanda siyasetçinin ikameti şartını da tartışmalıyız. Tabi ikameti tartışırken gerçek manada ikamet koşulunu tartışmalı, şekli değil fiziki ikamet açısından ciddi bir yeterlilik aramak zorunluluğumuzu unutmamalıyız.
Şöyle ki; 298 sayılı seçim mevzuatlarımızda birkaç basit kriter ile bireyler oylarını gerçek ikametlerinden bir başka yere taşıyabilmekte ve oyunu taşıdığı seçim çevresinde oyunu kullanabilmektedir. Bu hususu da yeniden bir düzenlemeye kavuşturmak ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunumuzun subjektif ve objektif kriterleri ile aradığı manada ikamet şartları ile uyumlu hale getirme gerekliliğinin uygun olacağı görüş ve kanaatini taşımaktayım.
Genel seçimler açısından belki bu durum bölgesel baraj, dar bölge gibi seçim modellerine geçilmeden bu modeller tartışılmadan belki mevcut durumda çok mümkün görünmese de özellikle büyükşehir, il, ilçe, belde ve köylerimiz için yerel seçimlerde yerel yöneticilerin atama usulü ile gelmesi, ikameti o bölgede olmayanların tercihe şayan tutulması açıkçası vatandaşımız nezdinde kabul görmeyen bir durumdur.
Aynı zamanda yukarıda belirttiğim şekli ile oy taşımanın mevzuatlarımız ile mümkün olması yerelde o bölgede gerçek ikamet şartları ile yaşayan vatandaşlarımız için de kanaatimce haksızlık olacaktır. Esasen o yörede daimi hayatını idame ettiren vatandaşların yöneticilerini kendilerinin seçme hakkı var iken, taşıma oylar ile sonuç belirlemek hakkaniyete aykırı olacaktır.
Tüm bu belirttiğim hassasiyetler doğrultusunda, ikamet şartı konusunda özellikle mahalli idareler seçimleri başta olmak üzere aday belirleme süreçlerinde ve oy taşıma ile sonuç belirleme süreçlerinde kesinlikle gerçek ikamet koşuluna yer verilmeli, gerçek ikamet dışında dışarıdan aday belirlenmesi, dışarıdan oy getirerek seçime gidilmesi hususlarından da uzak durulması, bu yönlü seçme ve seçilme kıstaslarına ilişkin yasal zeminde düzenlemeye gidilmesi elzem ve etkin olacaktır.
Yani özetle, siyasette istikrarlı istikametin önemli bir yolu da seçilen ve seçenlerin gerçek ikametinden geçmektedir?